Сән-Белгин Хаср
| Сән-Белгин Бөкин Хаср | |
|---|---|
| Төрсн цаг-өдр | 1918 җилин сентябрь сарин 12 (өдгә тооллар сентябрь сарин 25) |
| Төрсн һазр | Баһ Цоохр улс (өдгә цагт Үстин район) |
| Өңгрсн цаг-өдр | январь сарин 27 |
| Өңгрсн һазр | Хальмг Таңһчин Элст балһсн |
| Иргншл | Шаблон:Российская Империя, Шаблон:СССР |
| Мергҗл-үүлнь | зокалч |
| Шаңнлнь |
  |
Сән-Белгин Хаср (сентябрь сарин 12 (өдгә цагин тооллар 25), Баһ Цоохрин улсин (өдгә цагт Орсин хаата улс – январь сарин 27, Хальмг Таңһч, Элст балһсн) – Хальмг шүлгч, бичәч, орчулач, Хальмг АССР-ин Улсин шүлгч.
Намтрнь
Хальмг улсин шүлгч Сән-Белгин Хаср 1909 җилин сентябрь сарин 12 (өдгә цагин тооллар сентябрь сарин 25) Орсин хаата улсин Баһ Цоохр улсин Булмгта гидг нертә һазрт угатя күүнә өрк-бүлд төрҗ һарв. Аавнь нас барсна хөөн асрмҗин һазрин герт асргдад бәәв. Зөвллтин намин сурһулиг төгсәһәд, Үстин районд көдлҗ йовв.
март сарин 29-нд Хальмгудын «Улан Баһчуд» өдрин соньна халх деерәс Сән-Белгин Хасриг троцкизмин седкл-саната гиҗ бурудхҗ. Тер җилд хүвсхлин эсргү суртл-ухулһин кергәр бәрвчлгдҗ, Колымаһур цөлгдҗ, тендәсн 1945 җилд һарч. Шүлгч болн бичәч 1953 җилин хаврар цөллһнәс эк орндан хәрәд ирв.
Сән-Белгин Хаср урн зокалын үүл-аҗллһанднь туслҗ бәәсн шүлгч Байдын Санҗ-Арата нәәрсг хәрлцәтә бәәсн бәәҗ. Тер күсл эрмлзлтә шүлгч, дәәч болн бичәч Җимбин Андрейд урн зокалын керг-үүл зааж, демҗҗ бәәсн санҗ.
Шаңнлнь болн цолмуднь
- Улсин Нәәрмдлин одн (28.09.1979)
- «Күндтә темдг» одн (28.10.1967)
- медальмуд
- Хальмг АССР-ин Улсин шүлгч (1966)
Сурвлҗс
- Большая Советская энциклопедия: В 30 т. — 3-е изд. — М., 1969—1978, том: 25, стр. 154
- Джимгиров М. Э., Писатели Советской Калмыкии. Биобиблиографический справочник, Элиста, 1966, стр. 154—162
Урн бүтәлнь
1926 җиләс авн Манҗин Нимгр, Сусён Аксёнлә хамдан шүлгчнрин хүвд «Таңһчин зәңг» гидг нертә өдрин соньна утх зокалын дуңһрад орлцдг бәәҗ.
Сән-Белгин Хасрин түрүңк бүтәлмүд болх «Дольган» гидг шүлг, «Харңһуһас һарх» гидг шог җүҗгиг 1929 җилд Хальмгин утх зокалын «Мана Келн» гидг седкүлд барлгдҗ бәәв. 1933 җилд «Шулмс» гидг нертә түрүңк келврмүдин хураңһу, 1934 җилд «Хаалһ» гидг нертә шүлгүдин цуглуллһ барлгдҗ.
Сән-Белгин Хаср М.Ю. Лермонтов, М. Горький гидг бичәчнрин бүтәлмүдиг хальмг келнд орчулхд орлцв.
ноябрь сард түүк деер түрүңк Хальмгин драмын театрин түрүңк урн бүтәл болҗ бәәв.
1953 җилд цөллһәс хәрәд ирснә дару Сән-Белгин Хаср Колыман ләәгрт бәәснә тускар «Өдмг болн җирһл» гидг келвр зокаҗ һарһв.
Үүдәврмүднь
Хальмг келәр
- Шулмус, келврмүд, Элст, 1933 җ.;
- Хаалһ, шүлгүд, Элст, 1934 җ.;
- Бичкн хөөч, очерк, Элст, 1934 җ.;
- Өнчн бөк, Поэм, Элст, 1935 җ.;
- Шүлгүд болн поэмс, Элст, 1935 җ.;
- Теегин үүрмүд, келврмүд, Элст, 1961 җ.;
- Цагин айсмуд, шүлгүдин хураңһу, Элст, 1961 җ.;
- Бат үүрмүд, поэм, Элст, 1961 җ.;
- Җивртә баһ цаг, шүлгүд Элст, 1962 җ.;
- Нарн һархла, шүлгүдин хураңһу, Элст;
- Чилгр өрүн, шүлгүдин хураңһу, Элст.
Орс келәр
- Верность, сборник стихов, Элиста, 1959 г.;
- Белый берег, рассказы, Элиста, 1962 г.
Холвас
- Сян-Белгин Хасыр Бикинович — статья из Большой советской энциклопедии. Категория:Статьи с ссылкой на БСЭ, без указания издания
- Хасыр Сян-Белгин