Тачал (дун)

Рувики-с

Тачал (көгҗмч Манҗин Аркадин дуулдг бәәсн дун[1]. Эннь Нарт-Делкән өөрд дунд ик алдршҗ делгрсн болад, талдан чигн дуучнр эн дууг бас дуулдг болсмн.

Түүк

Нег дәкҗ Манҗин Аркадь Америкд одад, тендк хальмгудла, цаһачлҗ нүүсн цергчнрин үрн-саднла харһад, күүндәд, тедн эврә өвкнрин һазран үзх дурта бәәдг болв чигн, ик зунь наснь өндр болад, Хальмгт ирҗ чаддг угаһинь медҗ авсмн. Тендәс хәрҗ ирәд, Манҗин Аркадь Хальмгин нертә шүлгч Шугран Верад үзсн-соңссн юман келҗ өгсмн. Тегәд эдн хойр эн дууг хамдан зокасмн. Үгинь Шугран Вера бичсмн, көгҗминь Манҗин Аркадь нәәрүлсмн[2].

Үгнь

Сөөни өрәлин салькнд
Санамр нөөрм геедрнә,
Сәәхн Таңhчасн салхларн,
Санан-седкләрн өнчрнәв.

Ардас үләсн салькн

Амулң бәәдлим салвлна,

hазр-усан санхларн,

hашудсн зүркм шарклна.


Дорд үзгин салькн

Дахад бийим генүлнә.

Дурта теегән санхларн,

Дотркм ууляд бәәнә.


Сөөни өрәлин салькнд

Санамр нөөрм геедрнә,

Сәәхн Таңhчасн салхларн,

Санан-седкләрн өнчрләв[3].

Үзлт бичлһ

Эн дууг Манҗин Аркадь, Шугран Вера хойр хамгин түрүнд Америкин хальмгудт зөрүлҗ һарһсн[2] учрас түрүн үзлт бичлһин эклцднь болхла, Хальмг Таңһчин тускар боддг Америкин көгшн өвгиг үзҗ болна[4].

Дуулдг дуучнрнь

Эн дууг Хальмг Таңһчд олн күн дурта болад, дуулдг дурта дуучнрнь чигн олн бәәдмн. Гихд, һанцхн Хальмгт биш, Моңһлд болн Китдт чигн үүг дуулдмн. Самндын Җивхлң, Халинь дуулдмн[2]. Халинь эн дууг соңсачнртан «Нутагаа санана» (Нутган саннав) гидг нерәр тусхадг[5].

Темдглл