Кемл һацур

Рувики-с
Шил-кабеляр кесн кемл һацур

Кемл һацур (тод. ᡍᡄᡏᡄᠯ ᡎᠠᡔᡇᡉᠷ; орс. Искусственная ёлка) — нурһлҗ Шин Җилин байрин үйәр ашглдг Шин Җилин һацур модна загвр. Хамгин түрүн кемл моддудыг модн эс гиҗ шовуна өд керглҗ, пирамид кевтә болһҗ, Шин Җилин һацур модн мет чимглҗ кедг бәәсмн. Эн (модар кесн, шовуна өд керглҗ кесн) хойр төрлин кемл һацурыг немшнр зокан бүтәҗ. Өдгә цагин кемл Шин Җилин һацур модыг поливинилхлоридар кедг болна; зәрмдән гөңгн цаһан эс гиҗ шил-кабеляр кесн зүүл бәәдмн.

Түүкнь

[ясврлх | иш ясх]

Түрүн кемл һацур модн XIX зун җилд Германьд һарч ирсн болвчн[1][2], өмннь кемл моддын хүвлврмүд бас бәәснҗ[3]. Тедниг ноһан өңгәр будсн һалуна өд ашглҗ кедг бәәсмн[1]. Немшин «өдн модд» Германин ө-модн хурдн устхд немшнрин эсрг үүл болсмн[2][4]. 1880 җилмүдт бүтәгдсн һалуна өдн кемл һацур ХХ зун җилин экн үйд маш ик алдрта болв[4]. Эцстнь эннь АНУ-д күрч, тенд чигн иҗл күцмҗтәһәр маш ик алдрта болад делгрсмн[5][6].

АНУ-д кемл модд җиңкн «Шин Җилин мод» керглхин өмннь делгрсмн[3]. Эн түрүн «модднь» лааһин герлтә, модн янзта модн пирамид болдг бәәҗ. Тус модднь 1747 җилд Пенсильвань муҗ-улсин Вифлеем балһснд бүтәгдсмн[7].

1930 җилд Америкин ADDIS компань деернь шилвс дурасн хату ширкгтә бат бүтцтә һацур бүтәҗ. «Шилвснь» әрүн цеврин сөөзд керглдг ширкглә әдл адусдын ноосна ширкгәр кегдсн бәәҗ. Болв үүг ноһан өңгәр будҗ. Иим кемл һацур модн дарунь ик делгрҗ[8].

1958 җилд Чикаго балһснд мөңгн өңгтә гөңгн цаһан һацур үүлдврлҗ эклсмн. Иим моддыг делкән олн орнд, тер дунднь ЗХУ-т чигн һазадлҗ йовулдг бәәҗ[8].

Гөңгн цаһан һацур модыг хувнцр һацур модар сольсмн.

1959 җилд Загорскин наадһан күрәлңгин (ода Сергиев-Посадын наадһан күрәлң) мергҗлтнр бүтәһәд, таньлцусн синтетик һацурмуд ЗХУ-т алдрта бәәсмн.

Үүлдврллиг шинчлсәр, кемл һацур җиңкн моднла үлү әдлхн болҗ эклсмн[9].

Кемл һацурин төрл-зүүл

[ясврлх | иш ясх]

Шовуна өдәр кесн[ясврлх | иш ясх]

Шовуна өдәр кесн һацур

Өдәр кесн модыг иштнь орагдсн төмр утцн бүчрт залһсн, ноһан өңгәр будсн һалуна өдәр кедг бәәҗ[5]. Эднь 1920 җилмүдин делгүрмүдт хулддг бәәсн 2 дюймас авн 98 дюйм күртл олн зүүлин кемҗәтә бәәсмн[6]. Бичрмүднь нурһлҗ лааһин сүүрин үүргиг күцәдг кемл улан «җимсәр» төгсдг бәәснҗ[5]. Бичрмүд хоорндан өргн зәәтә бәәсн болад, лааһин һалас тоньлҗ, кеерүлхд эвтә бәәсмн[5]. Өдн моддын бусд даву талмуднь болхла, җил болһн шин мод авх шаардлһ уга болад, шал деер унсн ширкг бәәдго йовдл болв[10].

Гиигн цаһан[ясврлх | иш ясх]

Бас иквчлн гиигн цаһаһар кесн һацур модна төрл бәәдмн.[2]. Эднь түрүн болҗ АНУ-д бәәдг болв: экләд — Чикаго балһснд 1958 җилд[11], дарунь — Манитовок балһснд. Манитовокд иим «мод» олар үүлдврлҗ[12]. Гиигн цаһаһар кесн һацурмудыг 1970 җилмүд күртл үүлдврлдг бәәҗ[11], эднә алдртын өрглнь болхла, 1965 җилд учрсмн[13][14]. Болв тер җилд «Чарли Браунын Зулын байр» гидг боһнь кемҗәтә күүклдән кино һарч, ирх цагт гиигн цаһан һацур хулдхд мууһар нөләлсмн гиҗ зәрм күмс үздмн[11].

Пластик[ясврлх | иш ясх]

Хувнцр кемл һацур

Кемл һацурмудын ик зунь ПВХ-хувнцрар кегднә. Үндснь болхла, гүрмл төмр утцн[15]. Тегчкәд ширкгмүднь олн өңгин хальста нимгн зүсчксн тасмар кегддг бәәҗ[16].

Шуһмар кесн[ясврлх | иш ясх]

Шуһм кемл һацур

Иим модд ут болн нигт зүүтә болад, харһа болҗ харгдна. Заһсчллһна шуһмыг нурһлҗ поливинилхлоридтә хослулад, модна бүчрмүдинь кемл цасар «кирмглүлҗ», хувнцр товрцгудар кеерүлдмн[16].

Цутхмл һацур (силикон, резин)[ясврлх | иш ясх]

Литая ёлка

Цутхмл һацур модн хамгин бәәһлин бәәдлтә болҗ харгдна. Модна бүчр болһиг һарар цутхҗ, сүүринь күрң будгар будна. Зүнь ик кемҗәтә болҗ харгдна.

Бас цутхмл болн поливинилхлорид хойриг хослулҗ кесн хүвлврлмүд чигн бәәдмн[15].

Герлтә диодта һацур[ясврлх | иш ясх]

Герлтә диодта һацур

Диодта һацур модн - герлтә утц орулҗ гүрсн, хувнцр хальсар бүрксн, һаң үндстә модн. Иим модыг цәкллһнә залһурт холвгдулхла, бичрмүднь гилвлзҗ эклнә[17].

Немәд үз

[ясврлх | иш ясх]

Темдглл

[ясврлх | иш ясх]
  1. 1 2 Forbes, Bruce David. Christmas: A Candid History, (Google Books Архивная копия от 29 Така сарин 2016 на Wayback Machine), University of California Press, 2007, pp. 121—22, (ISBN 0-520-25104-0)
  2. 1 2 3 Hewitt, James. The Christmas Tree, (Google Books Архивная копия от 23 Мөчн сарин 2016 на Wayback Machine), Lulu.com, 2007, pp. 33—36, (ISBN 1-4303-0820-6).
  3. 1 2 Perkins, Broderick. «Faux Christmas Tree Crop Yields Special Concerns Архивировано 8 Һаха сарин 2008 года.», Realty Times, December 12, 2003, accessed December 15, 2008.
  4. 1 2 John, J. A Christmas Compendium, (Google Books Архивная копия от 20 Така сарин 2014 на Wayback Machine), Continuum International Publishing Group, 2005, p. 129, (ISBN 0-8264-8749-1).
  5. 1 2 3 4 Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America's Greatest Holiday. — Harvard University Press, 2000. — P. 58—62. — ISBN 0674003187.
  6. 1 2 Silverthorne, Elizabeth. Christmas in Texas, (Google Books Архивная копия от 5 март сарин 2022 на Wayback Machine), Texas A&M University Press, 1994, p. 62, (ISBN 0-89096-578-1).
  7. «Christmas Tree Traditions Архивная копия от 4 Така сарин 2010 на Wayback Machine», University of Illinois Extension, accessed December 15, 2008.
  8. 1 2 Искусственные ёлки: когда появились, история, где находится старейшая в мире
  9. Елка новогодняя искусственная. Подробное описание экспоната, аудиогид, интересные факты. Официальный сайт Artefact
  10. Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America’s Greatest Holiday, (Google Books Архивная копия от 5 март сарин 2022 на Wayback Machine), Harvard University Press, 2000, pp. 58—62, (ISBN 0-674-00318-7).
  11. 1 2 3 Fortin, Cassandra A. «It’s beginning to look a lot like Christmas (1958) (недоступная ссылка)», The Baltimore Sun, October 26, 2008, accessed December 14, 2008.
  12. Andrews, Candice Gaukel. Great Wisconsin Winter Weekends, (Google Books Архивная копия от 5 март сарин 2022 на Wayback Machine), Big Earth Publishing, 2006, p. 178, (ISBN 1-931599-71-8)
  13. «A dark family secret: the artificial Christmas tree», Oakland Tribune, December 24, 2006, via findarticles.com, accessed December 14, 2008.
  14. Pinto, Barbara. «Town Leads Aluminium Christmas Tree Revival Архивная копия от 25 март сарин 2010 на Wayback Machine», ABC News, December 18, 2005, accessed December 14, 2008.
  15. 1 2 [1]
  16. 1 2 [2]
  17. [3]

Ном-зү

[ясврлх | иш ясх]
  • Авдонина М. Ю., Жабо Н. И. Гиперконцепт «ёлка»: лингвистический аспект в современном коде новогоднего ритуала // Вестник Московского государственного лингвистического университета. Гуманитарные науки. 2015. № 27).
  • Баранникова Г. И. Учебная модель организации номинативного поля концепта «зима» // Гуманитарный вестник. 2013. № 2.
  • Ханипова И. «Да здравствует Новый советский год» (политизация новогодней ёлки в советской России) // Гасырлар авазы — Эхо веков. 2012. № 3—4. U
  • Шульга Е. В. Праздник новогодней ёлки в школах России: век вчерашний — век нынешний // Историко-педагогический журнал. 2012. № 2.

Холвас

[ясврлх | иш ясх]