Нуһл

Рувики-с
Дамаск балһсндк базрин нуһл, Сири
Шоколад нуһл

Нуһл (лат. confectus) — олн зүүлин күмснә түүкә эдпатокин сироп деер сүүрлсн кондитерин кегдмл[1].

Нершл

Күүндәнә келнд йириндән «кампадь» гиҗ келгднә. Эннь орс келнәс авсн «нуһл» гисн утхта «конфета» гидг үг.

Әңглл

Компэйто — япона улмҗллта мөсн шикр. Белн кевәр эннь 100% гилтә хату шикр болна.
Баташа — Өмн Үзгин Азьд олх болмҗта улмҗллта нуһлмудын негнь. Каңкнсн үнртә төрлнь яңһг болн батраш аһулдг.
Баттерскотч нуһл

Бүркүлин төрләр:

  • Бүркүл уга[2]:158.
  • Шоколадар бүркәтә:129: - хамгин баһнь 22%-тә шоколадын хальста нуһл[2]:169—170.
  • Шоколадта - хамгин баһнь 45% шоколадын бүркүлтә нуһл[2]:169—170.
  • Шар бурчгин бүркүлтә[2]:129.
  • Хорһна бүркүлтә[2]:126.
  • Фондант болон шикрин бүркүлтә[2]:127.

Оңдан шалһур:

  • Шоколадын давхрта - янз бүрин шикрин массын һурвн эс гиҗ түүнәс үлү олн давхриг аһулна (шоколад, фондант, зер-земш, марципан болн нань чигн)[2]:166.
  • Карамель сүүртә, шоколад болн хорһна бүркүлтә[2]:155.
  • Шоколад бүркүлтә зер-земш, җимсн, шикртә зер-земш[2]:167.
  • Шиҗңгин эс гиҗ хоолын диглмин - шикрин аһулмҗ баһта, шикрлг амтлгчта. Шикрин шиҗң өвчнә хоолын диглмд зөрүлгдсн[2]:150.
  • Ирис[2]:152.

Нуһлын массын төрл: фондант, җимсн, марципан, яңһг (пралине), үсн, бүлсн, ликёр, крем, карамель сүүртә, грильяж, шикртә зер-земш, хатасн зер-земш, җимсн болн нань чигн[3].

Нуһлын бийин төрл: даң, давхр... (хослсн, олн давхрта), карамель сүүртә, вафльта[3].

Бүркүлин төрл: шоколад, фондант, шикр, хорһн, үсн-шоколад, шоколад-миндаль, земштә желе, карамель масс[3].

Эрүл-мендд үзүлх нөлә

Карамель, үстә, тоста, шикртә мөсн нуһл, теҗәллг чинр баһта
Дил үрин моһлцг нуһл

Шүднә цоорлт

Нуһл нурһлҗ шикр аһулдг болад, эннь шүд цоорх өвчнә һол учр болдмнСтрептококус мутанс (Streptococcus mutans) зерг зәрм төрлин бактерин хүвд шикр теҗәллг эргән болдг. Эн бактерьмуд нуһл, шүүсн болн талдан чигн әмтәхн күмснд ордг шикриг хүврүлхлә, шүд цоорхд күргх болмҗта шүднә паалң эрдсгоҗулх ишклңт үүсч һарна. Шикр иктә хот-хол, илңһуя амнд удан хуһцаһар үлддг шикр аһулсн мөсн шикр захас авн эс гиҗ даңгин эдлхнь шүд цоорх эрсдлиг немгдүлдг[4][5]. Шикртә хот идснә хөөн шүдән уһах, иим хот идхин хоорнд кесг цаг күләхнь эрсдлиг буурулҗ, амна көндән эрүл-мендиг сәәҗрүлдг[4][5].

Гихд ишклңт чигн, шикр чигн аһулсн зер-земш эс гиҗ зер-земшин шүүс даңгин эдлхнь шикрәс үлү шүд цоорх учр болна[5].

Гликемин индекс

Нуһлмудын ик зунь, илңһуя тосн баһта нуһл, гликемин индекс өндр бәәдг учрас эдниг эдлхнь цусндк шикрин кемҗәг хурдн немгдүлдг. Эннь нурһлҗ шикрин шиҗң өвчтә күмст аюлта болвчн, өвчн уга күмсин эрүл-мендд чигн бас аюлта бәәҗ болна[6].

Бузрдлһн

Зәрм төрлин нуһл ик кемҗәнә хорһлҗ аһулдг[7]. Нуһл һарһдг үүлдврмүд XIX зун җилин дунд үйәс аҗ-үүлдврин кемҗәнә нуһл үүлдврлҗ эклснә хөөн иим медгдл һарч ирсмн. Болв, эн медгдлмүднь үнн бәәснь ховр[8].

Әмсхл боогдхас, нас бархнь

Хату болн бөөрңкә нуһл - бичкдүдин әмсхл боогдад, наснь барлһна һол учр-шилтән болдг[9]. Lychee Mini Fruity Gels гих мет зәрм төрлин шикрнь ик олн күмнә әмсхл боогдулҗ насинь барулдг учрас зәрм улст үүлдврлхинь, импортлхинь чигн хөрглдг[9][10].

Дотрнь наадһата савлсн шоколад өндгн зерг идҗ болшго эд-әңг аһулсн нуһл АНУ-д хулдхиг хөрглҗ. Кондитерин кегдмл деер наасн идҗ болшго материалнь ямр негн зөрлһд ниицҗ, эдлгчд хорлт күргд уга болхла, хулдхинь зөвшәрнә. Гихд Европин Ниицәнә 2009/48 тоот наадһасын аюл уга бәәдлин удьрдмҗд күмснә тогтацд аһулгдх наадһас зальгҗ болшго салу сав-багла шаарддг гиҗ заагдв[11].

Сойлын чинр

Нуһл болхла, сойлын зәрм седвмүдин экн болна.

M&M's нуһлын зүүл