Окапи (дархн цааҗта һазр)
Окапи (пар. Réserve de faune à okapis) — Африкт оршдг Бүгд Нәәрмдх Ардчлсн Конго Улсин нутг-девскрт бәәдг үндснә цецрлгт күрәлң. Эн цецрлгт күрәлңнь Конгоһин зүн-хөөт кесгт, Өмн Судан болн Угандаһин меҗән өөр бәәдг болад, цецрлгт күрәлңгин ик хүвнь Конгоһин барун цутхлң болсн Итури һолын сав һазрт оршдг юмн. Окапи дархн цааҗт һазр ЮНЕСКО-һин Делкән өвин җигсәлтд батгдг болад, бас устх аюулта зүүлсин җигсәлтд багтдг юмн.
Нөөц һазр
Окапи цецрлгт күрәлң Итури сав һазрин ө-модна тавна негиг эзлдг болад[1][2], ут тоодан 13,726.25 дөрвлҗн дууна һазрин аһута. Эн нөөц һазрин нутг-девскрт устх аюлд орсн адусн (тер тоод 13 күртлк зүүлин мөчн болн өөһин зан) әмдрдг. Немәд келхд, Африкин зерлг бәәһлд әмдрдг 30 миңһн окапиһин 5 миңһнь энд әмдрдг (1996-җилд 10,000-20,000 миңһнәс 3,900-6,350 миңһнь цецрлгт күрәлңд әмдрдг бәәсмн). Бас эн нөөц һазрин нутг-девскртнь Мбути болн Эфе гидг бичкн овг-әәмгүдин ууһн нүүдлч аңһучнр әмдрдг.
Делкән өв
Окапи нөөц һазриг ЮНЕСКО-һин Делкән өвин җигсәлтд 1996-гч җилд болсн 20-гч цуулһнд орулсмн. Үүнә зергцә, 1997-гч җилд цавчн шатах һазр тәрәлң болн сем аңһучллһнас көлтә нөөц һазрин адусна әәмгт аюл учрдг бәәсиг темдглв: зерлг адус әрлҗәнә зөрлһәр аңнхнь Конгод түгәмл бәәдмн[3]. Кесг җилин өмн үндснә цецрлгт күрәлңд алтна уурха илрсн болад, түүг ашглхнь, нөөц һазрт алт олврлхнь цецрлгт күрәлңгин экологд нөкҗ баршго хор күргсмн. 2005-гч җилд Окапиһин нутг-девскрт туллдан болҗ, үүнә аштнь нөөц һазрин зәрм шинҗлх ухана аҗлтнриг нүүлһн шилҗүлҗ.[4].
Темдглл
- ↑ Арувими, река // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ Заповедник Резерват Окапи на сайте Конго (Заир)
- ↑ Okapi Wildlife Reserve
- ↑ Знаменитые объекты всемирного наследия ЮНЕСКО в Африке