Олн улсин барин өдр
Олн улсин барин өдр (орс. Международный день тигра, анг. International Tiger Day) — 2010-гч җилин ноябрь сард Пиитр балһснд Делкә деерк бариг харслһнла холвата асудлын талар болсн олн улсин форумин («Барин деед кемҗәнә харһлт») йовудт бәәһүлгдсн байр. Җил болһн июль сарин 29-д темдглгднә[1].
Олн улсин барин өдриг янз бүрин улс-ордт темдглхин нег һол зөрлһнь - барин устх асудал болн түүниг харсх арһсин тускар олн ниитд медәлхнь[2].
Бар олн улсин харслтд бәәдг болад Улан дегтрт орсн бәәдг[3]. 1947-гч җиләс авн бар аңнхиг бүрн хөрглсн. 1955-гч җилд барин бамбр бәрхг хөрглҗ, дарунь хату кизһәрлсн[4].
Янз бүрин улс-ордт
Эн байриг тал-талдан һазрт әдл биш кевәр темдглнә. Җишә авад келхлә, делкән зәрм аһурсна күрәлңд махчн әмтнд байрин өдртнь ончта, амтта хот-хол болн наадһас өгдмн[5]. «Делкән барин седвәр» (анг. Global Tiger Initiative) гидг олн улсин бәәһүллһәс «Олон улсин барин өдөрт» барин то-толһаг хадһлхд зөрүлҗ 350 сай доллар цуглулхиг эклүләд, 2022-гч җил күртл зерлг мисин то-толһань алһ боллго, хойр дәкн немгднә гиҗ медүлсмн[6].
Орсин Холвана улс
Әрәсәд сентябрь сарин дөрвдгч нарн өдрт 2000-гч җилд һарч ирсн Алсин Дорд Үзгин Барин өдр гидг байриг темдглдмн. Иим өдриг темдглх санаг 1995-гч җилд аңһучллһ судлдг зокалч Владимир Троинин девшүлсн болв. Тернь тавн җилин туршарт сурһульмуд болн дегтрин саңгудт бәәһлиг һәәхх кичәл, бәәһл эргәнә айлл, «Барын өдөриг» чигн умшлһин кев-янзар йовулдг бәәсмн[7] [8]. 2000-гч җилд «Феникс» гидг саңгин закрл Сергей Березнюк «Барин өдрин» кев-янзынь хүврүлхәр шиидврләд, эврә нәәҗнртән, элгн-садндан, Делкән зерлг аң-аһурсдын саңгин Амурдк салврин хамт көдләчнртән барин хувц өмсәд балһсар сергхиг саначлсмн. Октябрь сарин 14-д 200 күмн Владивосток балһсна төв талваһар алхҗ йовв[9]. 2001-гч җилд Владивосток балһсна закрһана дарһин тушалар «Барин өдриг» җил болһна алвн йосна байрин статуста болһв[10]. Улмҗллын йосар байрин өдр наадна парадас эклдмн, байрин көтлврт олн марһан, темцән чигн ордмн[11]. Дарук җилмүдт «Барин өдриг» Приморскин кизәрин бусд сүүрин һазрмудт чигн темдглҗ эклв[12]. 2008-гч җиләс авн алвн йосар бүс нутгин байр болсмн[13]. 2010-гч җилд эн байриг Бүгд Нәәрмдх Китд Ардын Улсдк Приморскин кизәрлә киллдг нутг-девскрт темдглҗ эклсмн[14].
Орсин Холвана Улсин Йирңкәлгч Владимир Путин «Алсин Дорд Үзгин барин өдриг» Әрәсән бәәһлиг харсх хамгин һәәхлтә байр гиҗ нерлҗ[15]. Бас үүнә тускар В.Путин иигҗ келсмн:
«Иим сәәхн махчн әмтнә хүв-заянд сана зовдг бүк күмсиг, эргндк бәәһлд зүткмҗтәһәр хандад, бәәһлд ээлтә әмдрх, түүниг харсх, бийдән болн хөөт үйнртән эрүл эргн-төөрәг бүрдүлхәр зүткдг бүк күмсиг чигн эн байрин өдр негдүлдг»
Орс ишлл:
«Этот день объединяет всех, кого волнует судьба этого прекрасного хищника, всех, кто неравнодушен к дикой природе и стремится жить с ней в гармонии, оберегать её, формируя здоровую окружающую среду и для себя, и для будущих поколений»
Холвас
- ↑ День в тигриной шкуре
- ↑ День в тигриной шкуре
- ↑ [Тихонов А. Красная книга России.Животные и растения. — РОСМЭН, 2002. — С. 414. — 10 000 экз. — ISBN 5-353-00500-7.]
- ↑ [Тихонов А. Красная книга России.Животные и растения. — РОСМЭН, 2002. — С. 414. — 10 000 экз. — ISBN 5-353-00500-7.]
- ↑ В Сычёво поздравили тигров с их днём
- ↑ Сегодня во всем мире отмечают День тигра
- ↑ «Tiger day festival 2016 in Vladivostok, Russia»
- ↑ Экологический праздник. Кто придумал празднование Дня тигра
- ↑ День Тигра - 2017
- ↑ День тигра на Дальнем Востоке
- ↑ День тигра на Дальнем Востоке
- ↑ «День Тигра» шагает по Приморью
- ↑ Сергей Березнюк: В День тигра приморцев ждет масса сюрпризов
- ↑ В приграничном Китае отпраздновали День тигра
- ↑ Путин назвал День тигра самым ярким экологическим праздником России