Шаҗн

Шаҗн (эндкгин келәр: śāsana; моңһл келәр: шашин; хальмг келәр: шаҗн) — эн нер-томъян Бурхн багшин ном, түүг түгән делгрүлх болн бүтән үүлдх бүк зүүл, тер тоод бурхна ном, шагшавд, сәкл, хувриг хувцн болн нань чигн сойлын үзлгдл хамарад, ниилсиг медүлҗ бәәнә.

Үгин үүсл-һарл

Эндкгин келнд «śās» гидг үгин уңг — сурһх, медүлх, һардх, ясх, зарлх, зәрлг гидг утх-чинртә болна. Бурхн багшас урдк үйд «шасана» гидг үгәр эндкгин хаадын эрк бәрҗәсн цаг-үйиг медүлдг бәәҗ. Бурхн багш хүвлҗ, эврә номан делгрүлсн цаг-үйд «шасана» гидг үгәр эврә номиг делгрүлх болн бүтәх цагин хуһцаг нерәдҗ медүлв. Өдгә цагт В.А. Кочергина гидг номтын "Эндкг-орс толь бичгт" «засх», «дарх», «эркшл», «номин хуһцан» гидг тәәлвртә болна.

Цуг моңһлчудын келнд болхла, эн үг эртин уйһурчудын келнәс орҗ ирсн болҗана. Эртин уйһурчудын келнд болхла, Эндкгәс һарсн эн үг согд болн тохар келәр дамҗҗ ирсн боллта.

Үгин керглән

Эрт-урд цагт хальмгуд эн үгәр бурхна номиг болн ном бәәх цаг-хуһцаг медүлҗ илркәлдг бәәҗ. Өдгә цагин хальмг келнд эн үгиг «религия» гидг үгин ормд өргнәр керглҗ бәәнә. Бурхна шаҗнд эн үг «Шаҗн-Лам» гидг цолд һарч ирнә.